مقایسه تطبیقی متدولوژی PRINCE2 و راهنمای PMBOK

در این بخش ابتدا به بررسی مجموعه ای از استانداردهای مطرح جهانی در زمینه مدیریت پروژه، دامنه کاربری و علل بکارگیری آن ها پرداختیم. در ادامه با معرفی متدولوژی PRINCE2 به مقایسه تطبیقی آن با راهنمای جهانی PMBOK می پردازیم و در انتها به عنوان نتیجه بحث به نحوه رویکرد سازمان های پروژه محور به استانداردهای مدیریت پروژه اشاره خواهیم نمود.

معرفی کلی متدولوژی PRINCE 2

1-1 تاریخچه:

کمپانی ”سیمپکت سیستم “در سال 1791 میلادی، متدولوژی اولیه ای را توسعه داد که با عنوان PROMPT2 شناخته می شد. PROMPT2 که علامت اختصاری حروفی چون پروژه ، منابع ، سازماندهی ، مدیریت و فنون برنامه ریزی می باشد، در سال 1797 میلادی، به وسیله شرکت CCTA خریداری شد. در سال 1799، PRINCE که علامت اختصاری عبارت ” پروژه ها در محیط های کنترل شده ” می باشد توسط شرکت CCTA با توسعه متدلوژی PROMPT2 تولید شد و در سال 1797 در حالی که CCTA جزیی از OGC متعلق به دولت بریتانیا گردید، با عنوان PRINCE به عموم معرفی شد.

از ابتدای معرفی، PRINCE به طور گسترده ای در حوزه های خصوصی و عمومی مورد استفاده قرار گرفت و در حال حاضر به عنوان استاندارد شناخته شده ای در زمینه مدیریت پروژه در انگلستان محسوب میشود. گرچه این استاندارد در ابتدا برای توسعه پروژه های مرتبط با فناوری اطالاعات فراهم شده بود ولی بعدها برای راه اندازی و اجرای تعداد زیادی از پروژه های غیر از این موضوع نیز به کار گرفته شد.

آخرین نسخه این استاندارد که PRINCE2 نام دارد، به کلیه نیازهای کاربران پاسخ می دهد و می تواند کلیه انواع پروژه ها را پشتیبانی نماید. این استاندارد به وسیله کنسرسیومی از متخصصان مدیریت پروژه که پیمانکار OGC بودند انجام شد و به شکل رسمی به عموم معرفی شد. در توسعه این استاندارد 111 سازمان خصوصی و دولتی شرکت داشتند و مشاوره های مناسبی را برای تهیه آن فراهم می نمودند. در حال حاضر مراکز زیادی در سطح دنیا به فروش و معرفی این استاندارد می پردازند.. PRINCE2 رویکردی فرآیند مدار برای مدیریت پروژه است که روش حساب شده و هدفمندی را برای مدیریت پروژه های گوناگون فراهم می کند.

این استاندارد چگونگی تقسیم یک پروژه به مراحل قابل مدیریت را شرح داده و در هر یک از این مراحل، منابع به شکل مؤثری کنترل شده و بر پیشرفت منظم پروژه نظارت می شود .در همین راستا نقش ها و مسؤلیت های مختلفی برای مدیریت پروژه شرح داده می شود تا اندازه و پیچیدگی پروژه، به طور چشمگیری کاهش یابد.

2-1 شرح متدولوژی PRINCE2

PRINCE2 رویکرد فرآیندمداری برای مدیریت پروژه می باشد که روش حساب شده و هدفمندی را برای مدیریت پروژه های گوناگون فراهم می کند. فرآیندهای این استاندارد از چهار جزء اساسی تشکیل می شوند.

• ورودی های فرآیند های پیشین
• خروجی های فرآیند های بعدی
• اهداف تعیین شده هر فرآیند
• فعالیت های انجام شده توسط هر فرآیند
• این استاندارد چگونگی تقسیم یک پروژه به مراحل قابل مدیریت را شرح داده و در هر یک از این مراحل، منابع به شکل مؤثری کنترل شده و بر پیشرفت منظم پروژه نظارت می شود .در همین راستا نقش ها
• و مسؤلیت های مختلفی برای مدیریت پروژه شرح داده می شود تا اندازه و پیچیدگی پروژه، به طور چشمگیری کاهش یابد.
• پروژه هایی که با کمک PRINCE2 مدیریت می شوند، بیشتر بر روی خروجی تمرکز دارند و خروجی هر فرآیند از اهمیت قابل مالحظه ای برخوردار است.

در حالت کلی باید اذعان نمود که در پروژه های مدیریت شده توسط استاندارد PRINCE2 گروه های مختلفی مشارکت و همکاری می کنند که به سه دسته عمده تقسیم میشوند.

• مشتریان
• تأمین کنندگان
• کاربران

PRINCE2 زبان عمومی و ویژه خاصی را فراهم می نماید تا گروه های فوق الذکر به شکلی مناسب تعامل نمایند و روشی ساختارمند است که پشتیبانی سازمان ها را با رویکرد استاندارد مدیریت پروژه انجام می دهد.

• از مهمترین مزایای بکارگیری PRINCE2 برای مدیران و سهامداران پروژه عبارتند از:
• شروع، پیشروی و پایان کنترل شده پروژه
• بازنگری منظم در پیشرفت پروژه و میزان انطباق آن با برنامه و مدل تجاری از پیش تعریف شده
• دارا بودن نقاط تصمیم گیری قابل انعطاف
• مدیریت و کنترل اتوماتیک انحرافات از برنامه
• قرار دادن سهام داران و مدیران پروژه در یک موقعیت زمانی و مکانی صحیح
• ایجاد کانال ارتباطی صحیحی مابین پروژه، مدیریت پروژه و اجرای آن
• پروژههایی که با کمک PRINCE 2 مدیریت میشوند، بیشتر بر روی خروجی تمرکز دارند.

PRINCE2 شامل 9 فرایند اصلی به شرح زیر است:

(Starting Up a Project (SU شروع پروژه
(Initiating a Project (IP آغاز پروژه
(Directing a Project (DP رهبری پروژه
(Planning (PL برنامه ریزی
(Controlling a Stage (CS کنترل یک مرحله
(Managing Product Delivery (MP مدیریت تحویل کالا
(Managing Stage Boundaries (SB مدیریت مرز مراحل پروژه
(Closing a Project (CP خاتمه پروژه

که شش فرایند اصلی از هشت فرایند اجرایی شروع تا خاتمه پروژه است. فرایند های باقی مانده یعنی برنامه ریزی و راهبری پروژه، فرایند های پیوسته ای هستند که سایر شش فرایند را پوشش می دهند. هرکدام از این فرایندها شامل زیر فرایند های مربوط به خود هستند که تعداد کل آن ها به 45 می رسد.

در ادامه به بررسی فرآیندها و زیر فرآیندهای این استاندارد پرداخته و بطور اجمالی تنها معرفی میشوند.

3-1 اجرای استاندارد PRINCE2

در ادامه باید عنوان کرد که PRINCE2 دارای 9 جزء مهم می باشد که هر یک از این اجزاء در کلیه فرآیندهای این استاندارد دخیل بوده و به نوعی در انجام هر یک از آنها مشارکت دارند. این 9 جزء عبارتند از:

• مدل تجاری ( Business Case )
• مدیریت ریسک (Management of Risk)
• کیفیت در محیط پروژه (Quality in a project of Environment)
• کنترل ها (Controls)
• برنامه ها (Plans)
• سازمان دهی (Organization)
• مدیریت پیکر بندی (Configuration Management)
• کنترل تغییر (Change Control)

بطور مثال برنامه ها، در هر یک از 9 فرآیند استاندارد PRINCE2 به شکل خاصی دخالت دارد و از موضوعات مهم در مدیریت این فرایندها محسوب می شود.

پیش از این به بررسی مجموعه ای از استانداردهای مطرح جهانی در زمینه مدیریت پروژه، دامنه کاربری و علل بکارگیری آن ها پرداختیم. در ادامه با معرفی متدولوژی PRINCE2 به مقایسه تطبیقی آن با راهنمای جهانی PMBOK می پردازیم و در انتها به عنوان نتیجه بحث به نحوه رویکرد سازمان های پروژه محور را به استانداردهای مدیریت پروژه اشاره خواهیم نمود.

 

2- مقایسه تطبیقی PRINCE 2 با PMBOK

1-2 چهارچوب مدیریت پروژه

1-1-2 کلیات

ابتدا به بررسی و مقایسه زمینه های مشابه در PMBOK و PRINCE2 بر اساس دوازده فصل اصلی  PMBOK میپردازیم. نکته قابل بررسی در مورد این دو، پیش زمینه ای است که برای ویرایش هر دو، مورد استفاده قرار گرفته است.

به نظر می رسد هدف پروژه های PMBOK پروژهه ای IS/IT ، R&D و بیشتر تجاری است درحالی که در پیش زمینه PRINCE2 علاوه بر آن ها پروژه های سرمایه گذاری عمرانی و نیز مهندسی دیده شده است. مؤسسه مدیریت پروژه آمریکاPMI ، استاندارد PMBOK را به صورت یک مستند تشریحی و توصیفی ایجاد کرده اما دفتر بازرگانی دولت انگلستان OCG، استاندارد خود را به صورت یک متدولوژی مدیریت پروژه و به صورت تجویزی و تعیینی ایجاد نموده است. به دلیل اینکه PMBOK توصیفی و تشریحی و PRINCE2 تعیینی و تجویزی است نمی توان به طور کامل این دو را مقایسه کرد. با این حال هر دو در موارد بسیاری تا زمانی که وارد جزییات مدیریت پروژه نشده ایم مشترک هستند.

2-1-2 مفهوم مدیریت پروژه

در راهنمای PMBOK تعریف هایی جامع و معروف در رابطه با پروژه و معرفی مدیر پروژه آمده و ارتباط مدیریت پروژه با مدیریت عمومی بیان شده است. درحالی که متدولوژی PRINCE2 از این همپوشانی ها به صراحت اجتناب کرده است.

PRINCE2 و PMBOK تمایزی بین چرخه پروژه و چرخه حیات محصول قایل نمی شوند. درضمن مثال هایی که از چرخه حیات برای PMBOK میتوان آورد، همان چیزی است که PRINCE2 از آن به عنوان مراحل فنی یاد می کند که باید با مراحل مدیریتی PRINCE2 به خوبی مطابقت کند.

PMBOK مدیران پروژه و اعضای تیم پروژه را از جمله اعضای یک پروژه به حساب می آورد. این عنوان در PRINCE2 تنها شامل سطح های بالاتر شده و مواردی از اعضای خارج تیم از مدیریت پروژه را نیز شامل می شود.

PRINCE2 دیدگاه مشابهی درباره ساختارهای سازمانی پروژه ها دارد اما به جزیی نگری PMBOK وارد موضوع نمی شود. مهارت های کلیدی مدیریت عمومی و تأثیرات اجتماعی، اقتصادی و محیطی بر پروژه در PMBOK تعریف شده است درحالی که PRINCE2 تلاشی برای پوشش دادن این موارد انجام نداده است. طرز عملکرد سازمان پروژه در این دو استاندارد کاملا متفاوت است، گرچه PMBOK پروژه را در محیطی گسترده تر تحت نام دفتر مدیریت پروژه قرار می دهد اما دیدی روشن از ساختار سازمان پروژه و یا درک ارتباط میان مدیر پروژه، دفتر مدیریت پروژه و مدیران ارشد در این راهنما بسیار سخت به دست می آید. در حقیقت پیکربندی و ساختار دفتر مدیریت پروژه در این راهنما نامفهوم است. PRINCE2 به شدت روی موارد تجاری (Business Case) پروژه بر خلاف PMBOK تأکید می کند و در واقع در این بحث PMBOK بسیار ضعیف عمل کرده است.

3-1-2 فرایند های مدیریت پروژه

در زمینه گروه های فرایندی، PMBOK پنج گروه مختلف را نام برده که هر کدام شامل یک یا چند فرآیند آغازین، برنامه ریزی، اجرا، کنترل و فعالیت های اختتامی هستند. که این موضوع با PRINCE2 در برخی از مؤلفه ها مانند برنامه ریزی، کنترل و ارتباط مشابهت دارد. در PRINCE2 فرآیندها در 9 بخش اصلی به صورت مجزا دیده شده است.

تعاملات فرایندها در PMBOK شامل یک گروه فرایندی است که آن ها را به ورودی ها و خروجی ها و ابزار و تکنیک ها گروه بندی می کند. PMBOK همچنین شامل فرایندی برای توسعه تیم پروژه است که PRINCE2 فاقد آن است.

2-2 حیطه های دانش مدیریت پروژه:

1-2-2 مدیریت یکپارچگی پروژه

در PRINCE2 یکپارچگی مدیریت پروژه بسیار مشابه با فرایند برنامه ریزی است. در زمینه کنترل یکپارچه تغییرهای PMBOK یک دید کلی نسبت به کنترل تغییرها و مدیریت وضعیت ارایه میدهد و هیچ جزییات یا روشی برای دستیابی به آن بیان نمیکند. درحالیکه PRINCE2 رویه جزیی کنترل تغییرها و نیز جزییات بیشتر برای مدیریت وضعیت ارایه می کند.

2-2-2 مدیریت محدوده پروژه

ورودی برنامه ریزی محدوده در PMBOK شامل: شرح محصول، منشور پروژه، تعریف ابتدایی محدودیت ها، فرضیات، خروجی و بیانیه محدوده پروژه است. مدیریت محدوده بیان می کند که تغییرها با چه تناوب و مقداری محدوده مدیریت شده و مورد انتظار پروژه را در بر میگیرد؟ در این باره PRINCE2 از برنامه ریزی محدوده به عنوان بخشی از 1PID به نام تعریف مسأله یاد می کند. مدیریت تغییرهای محدوده در PRINCE2 با کنترل تغییرها آورده می شود. روش مزبور به صورت بخشی از برنامه کیفی پر شده در PID است.

PRINCE2 بر توجیه های اقتصادی پروژه بسیار تأکید می کند و مورد تجاری در آن ، تمام فرایندهای مدیریت پروژه را از ابتدا تا پایان تحت تاثیر قرار می دهد. در مقابل آن PMBOK تنها یک اشاره به مورد تجاری به عنوان ورودی برای ایجاد منشور پروژه کرده است.

3-2-2 مدیریت زمان پروژه

PMBOK دارای طرح مدیریت ریسک به عنوان ورودی برای برنامه زمانبندی است ولی به ریسک های ناشی از نتیجه های برنامه ریزی توجهی ندارد. موارد فوق به طور کامل در برنامه زمانبندی PRINCE2 با PL5 پوشش داده می شود.

مطلب بعدی درباره کنترل برنامه زمانبندی است. PRINCE2 نسبت به PMBOK در سطحی جزیی تر رویه کنترل تغییر ها را با فرایند هایی مانند CS2/3/4/5/7/8 ، و محصولاتی چون نتیجه پروژه و گزارشات استثنایی و برنامه ها پوشش می دهد.

4-2-2 مدیریت هزینه پروژه

بودجه بندی هزینه ها در PMBOK شامل تخصیص هزینه کل محاسبه شده به بسته های کاری پروژه است. در این باره PRINCE2 مشابه مرحله برنامه ریزی PL5 عمل می کند.

کنترل هزینه روشهای مخصوص به خود را در هر راهنما دارد. PMBOK با در نظر گرفتن اثر تغییرهای پیشنهادی و یا سایر تغییرهای برنامهای برروی عامل هزینه، از تکنیک مدیریت ارزش افزوده به عنوان ابزاری برای سنجش و ارزیابی عملکرد پروژه استفاده میکند. در مقابل کنترل هزینهها در استاندارد PRINCE2 شامل CS2، افزایش پیشرفت، CS4، بررسی هدفهای پروژه و فرایندهای وزندهی است.

5-2-2 مدیریت کیفیت پروژه

در این بخش PMBOK درنظر دارد استانداردهای ISO 9000 و TQM را باسایر فرآیند های بهبود مستمر سازگار کند. در مقابل PRINCE2 به طور کامل برنامه ریزی کیفی را پوشش و فرآیندی با عنوان SU4 معرفی می کند تا انتظارات کیفی مشتری ثبت و ضبط شود. طرح کیفی پروژه معادل طرح مدیریت کیفی است. PMBOK، انتظارات کیفی مشتری را فرموله نمیکند.

موضوع مورد بحث بعدی تضمین کیفیت است. PMBOK از این واژه برای پوشاندن تمامی فعالیت های برنامه ریزی و سیستماتیک شده در سیستم کیفی جهت حصول اطمینان از اینکه پروژه مورد نظر استانداردهای کیفی مربوطه را ارضا خواهد نمود، بهره می گیرد. PRINCE2 اصول گسترده تضمین کیفی سازمانی، اجرا و کنترل استفاده از استانداردها را از سایر جنبه های اصول تضمین پروژه برنامه ریزی منابع برای کار کیفی و کنترل نتایج یک پروژه واحد، جدا و یک فایل کیفی برای تمام اسناد کیفی ارایه می کند که قابل استفاده در ممیزی کیفیت است. ممکن است ممیزی یک گروه تضمین کیفی گسترده سازمانی و مستقل از سازمان باشد ولی اصولی را نیز برای این گروه به عنوان بخشی از تضمین پروژه ارایه می کند.

کنترل کیفیت یکی از زیر بخش های مدیریت کیفیت پروژه است که در استاندارد PMBOK شامل کنترل نتیجه های خاص پروژه جهت شناسایی انطباق آن با استانداردهای کیفی مربوطه است. در مقابل PRINCE2 نیازمند محصولات و تکنیک هایی چون Qualify Log و بررسی های کیفی است. هر دو مورد، کیفیت محصولات و مدیریت پروژه را در برمی گیرند.

6-2-2 مدیریت منابع انسانی پروژه

در این حوزه مباحث PMBOK شامل شناسایی، مستندسازی و تخصیص شغل های پروژه و مسئولیت ها در روابط گزارش دهی است. در مقابل برنامه ریزی سازمانی در PRINCE2 شامل فرایندهای 1SU2، SU3 ، برنامه ریزی و تعیین برنامه زمانی جلسه های تیم مدیریت پروژه است. همچنین PRINCE2 یک ساختار سازمانی مدیریت پروژه با تعریف هایی استاندارد برای هر نقش در نظر گرفته که با پروژه های خاص منطبق است و مشابه مباحث PMBOK در زمینه چارت سازمانی است. PRINCE2 این سطح را به طور جزیی تر در مورد نقش هایی که باید مد نظر قرار گیرند، پوشش می دهد.PMBOK بیان می دارد که نقش ها قابل تخصیص به گروه ها یا واحدها هستند.

در زمینه جذب نیرو؛ استاندارد PMBOK شامل مصاحبه، تخصیص ها و تأمین منابع انسانی است درحالی کهPRINCE2 این بحث را پوشش نمی دهد.

توسعه تیم در استاندارد PMBOK شامل تشکیل تیم آموزش پرسنل و سیستم های پاداش و قدردانی است که باز همPRINCE2 این مطلب را پوشش نمی دهد.

7-2-2 مدیریت ارتباطات پروژه

برنامه ریزی ارتباطات در PMBOK شامل تعیین نیازهای اطلاعاتی و ارتباطی برای اعضای پروژه است. درحالی که درPRINCE2 موضوع برنامه ریزی ارتباطات با طرح ارتباطی که بخشی از PID است پوشش داده می شود. به طور کلی هر دو روش، ارتباطات را به ساختار سازمانی مرتبط می سازد.

در رابطه با توزیع اطلاعات PMBOK شامل اجرای طرح مدیریت ارتباطات با توجه به نیازهای پیش بینی نشده اطلاعاتی است. موضوع گزارشات عملکرد استاندارد PMBOK شامل جمع آوری و آرایش دهی اطلاعات عملکرد، به اضافه ذخیره و نگهداری داده ها در یک مدل سازمان یافته است همچنین تکنیک آنالیز ارزش افزوده را شرح می دهد. PRINCE2 فرایند هایی مانند CS2، پیشرفت ارزیابی و نکات برجسته گزارشات CS6 را شامل می شود. همچنین یک ساختار بایگانی برای نگهداری اطلاعات ارایه می کند.

مورد دیگر خاتمه اجرا پروژه است که در PMBOK شامل مستند سازی نتیجه ها جهت فرمول سازی مقبولیت محصول و آرشیو مدارک پروژه است درحالی که فرایند CP در PRINCE2 به طور کامل به عنوان اختتام یک پروژه پوشش داده شده است. PRINCE2 در ملزومات و زیرمجموعه اطلاعاتی هر کدام حساس است.

8-2-2 مدیریت ریسک پروژه

مدیریت ریسک پروژه فرایند سیستماتیک شناسایی، تحلیل و پاسخ گویی ریسک های پروژه است که در PRINCE2مدیریت مؤلفه های ریسک به طور کامل این بخش را پوشش می دهد.

در برنامه ریزی مدیریت ریسک PMBOK شامل تصمیم گیری درباره چگونگی دسترسی و برنامه ریزی فعالیت های مدیریت ریسک برای پروژه است درحالی که PRINCE2 فرض می کند که رویه مشابهی برای مدیریت ریسک در تمامی پروژه ها به کار گرفته می شود.

در زمینه شناسایی ریسک در PMBOK تعیین اینکه چه ریسک هایی ممکن است بر پروژه و مستندسازی ویژگی های آن ریسک ها تأثیرگذار باشند، اهمیت دارد و شامل بحث در مورد تکنیک هایی مانند روش دلفی و طوفان فکری است.

در مبحث آنالیز کمی ریسک در استاندارد PMBOK، آنالیز عددی احتمالات، اثر حساسیت ریسک و تحلیل درخت تصمیم گیری به طور مختصر بیان شده اند و PMBOK در شناسایی هزینه منطقی، برنامه ریزی و اهداف محدوده وارد جزییات بیشتری می شود. در PRINCE2، امتیازدهی بالا، متوسط و پایینی را ارایه می کند ولی در سطح بسیار پایین هیچ تکنیک تحلیلی مورد بحث قرار نمی گیرد.

موضوع برنامه ریزی مقابله با ریسک در PMBOK شامل توسعه گزینه هایی برای خنثی سازی ریسک ها شامل تخصیص به آیتم ها جهت تعیین مسئولیت برای هر پاسخ در مقابل ریسک است. استاندارد PRINCE2 درباره تعادل اثر ریسک روی داده در مقابل اثر ریسک صحبتهای احتمالی سخن می گوید ولی هر دو روش، نوع یکسانی از برخورد با ریسک را ارایه می کنند و به جلسه با عاملان ریسک توجه دارند. PRINCE2 تخصیص ریسک را به عنوان بخشی از مدیریت ریسک در نظر گرفته است. PMBOK، در مورد ثبت ریسک ها صحبت می کند، درحالی که PRINCE2 از واژه Risk log بهره می گیرد. همچنین تعریفی برای ریسک های ثانویه و ریسک های زاید در PMBOK وجود دارد که در PRINCE2 اشاره ای بدان نشده است.

کنترل و نظارت ریسک در PMBOK ردیابی ریسک های شناسایی شده و تعیین ریسک های جدید، اطمینان یافتن از اجرای برنامه ها و ارزیابی اثربخشی آنها در کاهش ریسک را شامل می شود. درحالی که بسیاری از این مباحث درPRINCE2 پوشش داده نشده اند.

9-2-2 مدیریت تدارکات پروژه

این فرایند در استاندارد PMBOK به صورت فرایند شناسایی میزان تطبیق محصولات یا سرویس های خدماتی خارج از سازمان پروژه با نیاز های واقعی پروژه بوده و شامل بررسی آنالیز خرید یا ساخت و نیز انتخاب پیمانکاران است.

در مورد برنامه ریزی درخواست ها، PMBOK آماده سازی مستندات لازم جهت دستیابی به تأمین کنندگان آتی را در نظر می گیرد. که این مورد در PRINCE2 پوشش داده نشده است.

به کارگیری این دو مدل در پروژه ها و نتیجه هایی که از به کارگیری آنها حاصل شده است، غالباً این سؤال را به وجود می آورد که کدام یک بر دیگری ارجحیت دارد؟ باید گفت که نسبت به محیطی که در آن فعالیت می شود و نوع پروژه و نوع نگرش به ابزاری که برای مدیریت پروژه انتخاب می شود، نتیجه ها متفاوت است. با توجه به شرایط ویژه اجرای پروژه ها در سازمان به نظر می رسد تسلط بر مجموعه ای از متدولوژی ها و استاندارد های مدیریت پروژه برای مدیران کلیدی سازمان های پروژه محور امری ضروری است به خصوص آن که بنا به مقتضای هر پروژه بخشی از آموزه های استاندارد ها برای سازمان و پروژه هایش مفید هستند. لذا بر هر سازمان پروژه محور فرض است تا با تطبیق استانداردهای مختلف، راهنمای منحصربه فرد مدیریت پروژه های سازمان خود را تدوین و بهبود مدیریت پروژه ها را بر اساس این سیستم بومی ساخته خود که بر مبنای این استانداردها و متدولوژی ها بنا شده است ، دنبال کند.

منبع : مقاله ” مقایسه تطبیقی متدولوژی PRINCE2 و راهنمای PMBOK در مدیریت بهتر پروژه ها ” نوشته آقای مجید فراهانی “